Home > Didactiek > Digitale didactiek en leeractiviteiten > Kaders en begrippen

Afstandsleren 

Afstandsleren is leren op afstand. Dit betekent dat de leerling/student niet naar school of een leslokaal gaat. In plaats daarvan worden de lessen online gevolgd bijv. via een e-learning of via Teams. Begrippen die bij afstandsleren een rol spelen zijn synchroon en asynchroon leren.

Synchroon leren betekent dat iedereen tegelijk leert, bijvoorbeeld tijdens een online les via Teams of een klassikale les. Asynchroon leren doen de leerlingen/studenten in eigen tijd. Denk aan het bekijken van een video of het maken van een online opdracht.

Blended leren

Blended leren is een manier van lesgeven waarbij de leerling/student zowel in de klas als online leert. Het combineert dus het beste van twee werelden: leerlingen/studenten leren samen met anderen in een groep, maar ook zelfstandig op hun eigen tempo. Voordeel van een blended aanbod is dat leerlingen/studenten op verschillende manieren leren en zelf kunnen kiezen wat voor hen het beste werkt.

De definitie die Curio hanteert voor blended leren is de volgende:

“Blended leren gaat om het verrijken van leerervaringen, door het bieden van een aantrekkelijke en op elkaar afgestemde mix van werkvormen en leeractiviteiten, waarbij lerenden in verschillende leeromgevingen actief werken met de leerinhoud, zowel individueel als in interactie met elkaar en met de docent/expert, ondersteund met ICT”.

(Torrisi-Steel, 2011; 2blearning, 2020; Last, 2021)

E-learning

E-learning is leren via de computer met behulp van digitale leermiddelen zoals video’s, online oefeningen en interactieve tools. Alle lessen zijn online en voor e-learning heb je alleen een computer en internet nodig.

Een e-learning ecosysteem is een verzameling van digitale tools, platforms en mensen die samen online leren mogelijk maken. In zo’n ecosysteem werken leerlingen/studenten, docenten, tools (zoals bijv. MS Teams, LessonUp, classroomscreen) en leerplatforms  als Magister en Itslearning samen.

Digitale didactiek

Bij digitale didactiek wordt er gebruik gemaakt van (diverse) tools om het leren te ondersteunen. Dit kan door middel van bijv. een quiz, een video en het geven van (peer)feedback. Binnen Curio zijn vele digitale tools beschikbaar, te vinden het leerapplicatielandschap.

Begeleide onderwijstijd (BOT) mbo

De begeleide onderwijsuren (niet zijnde uren die deel uitmaken van de beroepspraktijkvorming), bedoeld in het eerste, derde, vierde en vijfde lid in de Wet Educatie en Beroepsonderwijs, zijn klokuren waarin onderwijs wordt gegeven onder verantwoordelijkheid en met actieve betrokkenheid van onderwijspersoneel. Ofwel: een (online) onderwijsactiviteit kan alleen meetellen als begeleide onderwijstijd (BOT) als:

• de lessen plaatsvinden onder de pedagogisch-didactische verantwoordelijkheid van een docent;
• de lessen bijdragen aan de doelen van het onderwijsprogramma;
• er een adequate deelnameregistratie is;
• er sprake is van proactieve begeleiding.

Meer informatie of een activiteit wel of niet binnen BOT uren valt is te vinden in de door Curio opgestelde leidraad bij afstandsleren.

Begeleide onderwijstijd vo

In het vo is fysiek onderwijs het uitgangspunt, maar is het op grond van bestaande wet- en regelgeving voor onderwijstijd mogelijk om, onder bepaalde voorwaarden, een deel van de onderwijstijd met afstandsonderwijs in te vullen. Afstandsonderwijs dat wordt ingezet als tijdelijk alternatief moet in het vo voldoen aan de volgende criteria:

• Het afstandsonderwijs wordt gepland en uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van het bevoegd gezag van de school waar de leerling staat ingeschreven;
• Het afstandsonderwijs wordt uitgevoerd en verzorgd door of onder verantwoordelijkheid van een voor het desbetreffende vak bevoegde docent, die tijdens het afstandsonderwijs kan interveniëren in het leerproces van de leerling, hem of haar kan helpen in dat leerproces en kan toezien op het niet-verzuimen van het afstandsonderwijs;
• De MR moet ermee hebben ingestemd dat een deel van de regulier verzorgde onderwijstijd met afstandsonderwijs wordt ingevuld. Het bevoegd gezag moet inzichtelijk kunnen maken en kunnen verantwoorden voor welke leerlingen en welk deel van het onderwijsprogramma (mede) via afstandsonderwijs wordt verzorgd.

Als afstandsonderwijs aan deze criteria voldoet, telt het in beginsel op dezelfde manier mee voor het bepalen of er is voldaan aan de wettelijke urennorm als bij een reguliere les.

Inspectietoezicht mbo

In het toezicht op onderwijstijd kijkt de inspectie in eerste instantie naar de manier waarop de kwaliteitsborging op het punt van onderwijstijd instellingsbreed is geregeld. Het gaat daarbij om vragen als:

• Hoe stuurt en houdt de instelling zicht op het naleven van de wettelijke bepalingen over onderwijstijd?
• In hoeverre wordt gebruik gemaakt van de mogelijkheid om af te wijken van de wettelijke urennorm?
• Welke waarborgen heeft de instelling getroffen om kwalitatief goed onderwijs aan te blijven bieden, indien er is afgeweken van de wettelijke urennorm?

Belangrijk is dat wij Curiobreed kunnen verantwoorden hoe we met begeleide onderwijstijd, ook tijdens afstandsleren en nu in het huidige coronatijdperk, omgaan. Op welke manier borgen wij als docenten, teams en sectoren de kwaliteit van het afstandsleren?

Dat leggen we deels uit met deze Curiobrede leidraad en grotendeels verantwoorden scholen en teams dit zelf in hun teamplan, de (meerjaren)onderwijsplanning en/of (een addendum bij) de OER.

NB. De gebruikelijke, in de wet opgenomen, medezeggenschapsrechten blijven gelden.

Inspectietoezicht vo

Bij het toezicht op de onderwijstijd in het vo kijkt de inspectie vooral naar de verantwoording over maatwerk.

Dit i.v.m. het feit dat leerlingen in verschillende mate achterstanden hebben vanwege de coronamaatregelen. Om deze redenen kan het nodig zijn dat voor de ene leerling of groep leerlingen meer onderwijstijd wordt geprogrammeerd dan volgt uit de wettelijke urennormen, terwijl voor de andere leerling of groep leerlingen juist minder uren kunnen worden geprogrammeerd dan die normen.

Dergelijk maatwerk is o.g.v. wet- en regelgeving mogelijk. Daarom is die verantwoording over maatwerk het uitgangspunt bij het toezicht op onderwijstijd in het vo. De MR dient hierbij betrokken te worden en de school dient ouders/verzorgers en leerlingen hier tijdig over te informeren.